Özdemirci Kasabasının Örf ve Adetleri
- GELİN GÜNÜ
- "Pazar günü yani gelin günü oğlan evinde sabahtan çalgı (müzik) çalınır. Öğle namazından sonra "GÜVEYBAŞI" derilir. Damatla ile sağdıçın önleri kıbleye gelecek şekilde yan yana dikelerek: İmam her ikisinin kafasını tutarak üç defa tokuşturur ve dua eder. Dua bitiminde toplanan davetliler damat ve sağdıç'a para ve takı takarak güvey başı derilmiş olur.Takı merasimi bittikten sonra kız evine gidilir.
- "Kız evinde gençler yine yöresel oyunlarını oynarken, gelin hazırlanarak dualar eşliğinde evden çıkarılır ve gelin arabasına bindirilir. Oğlan evine getirilen gelin, gelin arabasından indirilmeden önce damadın babası ve annesine geline ayakbastı için ne verecekleri söylenir. (genelde tarla, İnek ve para verilir) Orada halkın duyacağı şekilde ne verdilerse söylenir. Gelin arabadan indirilirken genelde gelinin kucağına küçük erkek çocuğu verilir. Gelin, gelin arabasından indikten sonra damat'ın babası ve damat ile sağdıç son kez çıkar oynar. Böylelikle gelin günü bitmiş olur.
- DUVAK GÜNÜ
- Ertesi sabah (Duvak günü) ise; damat ve gelin sabah damadın yakın akrabalarını dolaşarak el öpmeye giderler. El öpme esnasında gelin tarafından getirilen minder, havlu vb. hediyeler el öptüğü damadın yakın akrabasına verir. Eli öpülen damadın yakın akrabası da geline EL ÖPME PARASI verir. Damadın yakın akrabalarını dolaşıldıktan sonra tekrar eve gelirler. Duvak günü tekrar kız tarafından oğlan(damat) evine gelinerek yenilir, içilir ve eğlenilir. Daha sonra bir çeşme başına gidilir. Gelinden habersiz (görmeden) çeşmenin yakınındaki çamura bıçak ve tarak saklanır. Bu saklanan bıçak ve tarağı gelin bir şiş vasıtasıyla aramaya başlar; eğer bıçağı bulursa ilk doğacak olan çocuğu oğlan, tarağı bulursa kız olacak derler. Gelinle birlikte genç kızlar ve kadınlar çeşmenin yakınındaki bir düzlükte iki gruba ayrılırlar. İki grup aralarında 20-30 metre mesafede açılarak guruplar el ele tutarlar bir hiza şekline geçerler. Karşılıklı gruplar arasında sırayla bir kişi, karşıdaki gruptan iki kişinin ismini çağırır bu şahıslar koşarak karşı gruptakilerin ellerini tutan iki kişinin ellerine süratli bir şekilde vurur bu iki kişiyi bir birinden ayırmaya çalışır. Bu şekilde karşılıklı devam eder. Buna GOLATA denir. Golata bittikten sonra. Gelin çeşmeden suyla doldurduğu bardağı veya ibriği yavaş yavaş suyu dökerek eve giderler. Duvak merasimi bitmiş olur.
- OLSUN OLSUN...
- Ramazan ve Kurban bayramından bir gün önce arife günü akşamı köyümüzdeki her yaştan çocuklar mahalle mahalle yakın komşu ve arkadaşlarıyla birkaç kişilik gruplar halinde birleşerek ellerine bir torba veya poşet alırlar. Grup halindeki çocuklar evlere giderek gittikleri evin evlenmiş veya evlenme çağına gelmiş en büyük gencin veya erkek, o ailenin erkek çocuğu yoksa aile reisinin ismi söylenerek "OLSUN, OLSUN FURKAN'IN BİR OĞLU OLSUN ODA BİZE YOLDAŞ OLSUN ÂMİN" diyerek yüksek sesle bağırırlar. Bu söyleyiş ev sahibi dışarı çıkasıya kadar tekrarlanır. Ev sahibi dışarı çıkar özellikle çocuklara bir miktar torbalarına veya poşetlerine "BUĞDAY" katıverirler veya parada veren olur. Bu olay arife akşamının ilerleyen saatlerine kadar devam eder. Çocuklar bu topladıkları buğdayı aynı akşam bir bakkala giderek satarlar. Sattıkları buğday parası ile topladıkları parayı kaç kişilerse eşit bir şekilde paylaşırlar. Bu topladıkları para ile hemen o gece bakkaldan oyuncak, mantar, maytap, çıtpıt, kız kaçıran vb. şeyler alırlar. Gecenin karanlığından da faydalanarak kız kaçıran, çıtpıtları patlatarak eğlenirler.
- İşte Çocukların bu yaşta bir araya gelerek eğlenirken paylaşmayı ve birlikte nelerin yapılabileceğini öğrenirler. Bu nedenle köyün çocukları "Olsun olsun"a çıkmak için Ramazan ve Kurban bayramlarını iple çekerler.
- DÜĞÜN MERASİMİ
Evlenmek için kararlaştırılan günler genelde Cuma, Cumartesi ve Pazar günleridir.
- Düğün merasimi halk dilinde ;
1. Cuma günü TONGAVUT günüdür.
2. Cumartesi günü KINACI günüdür.
3. Pazar günü GELİN günüdür
4. Pazartesi günü DUVAK günüdür.
- TONGAVUT
- Düğün yapmak için çalgıcı tutulur. Çalgıcı Cuma günü öğleden sonra gelir ve düğün başlamış olur. Tongavut günü, damadın evinin çatısına, balonlarla süslenmiş bir BAYRAK takılır.
- Cuma günü öğleden sonra, gençler oğlan evinde toplanır ve davul zurna eşliğinde
- Düğün yemeklerinin vazgeçilmez yemeği olan keşkek yemeğinin malzemesini hazırlamak için köy meydanında halk odasının yanında bulunan Dibek taşının yanına gidilir. Dibek taşına konan ıslanmış buğdayı ikişer ikişer gruplar halinde ağaçtan yapılmış tokmaklarla keşkeklik kıvamına gelene kadar bir ahenk içinde dövülerek keşkeğin ana malzemesi hazırlanmış olur. Keşkeklik buğday dövüldükten sonra tekrar oğlan evine gelinir
- Öğleden sonra Çalgıcılar gelir ve düğün Cuma gün öğleden sonra başlamış olur. Çalgıcı eşliğinde kız evine gidecek olan Yemeklik malzemeler ( Koç, Koyun ve kuru erzak) oğlan evinden alarak kız evine giderler. Götürdükleri malzemeleri kız evine teslim ederler ve tekrar oğlan evine dönülür. Cuma günü yapılan düğünün ilk günündeki bu merasime "TONGAVUT" denir.
- Cuma günü akşam oğlan evinde eğlence düzenlenir ve Cumartesi günü dağıtılmak için davetiyelerin ( okuların) kimlere verileceği tek tek bir liste halinde yazılır.
- "Kınacı günü sabah erkenden bütün kasaba halkına tek tek evlerine gidilerek verilir ve kasaba halkı düğüne davet edilir.
- KINACI GÜNÜ
- "Cuma günü akşam yazılan oku (davetiye ) isim listesi gençler tarafından Kınacı günü sabah erkenden bütün kasaba halkına tek tek evlerine gidilerek verilir ve kasaba halkı düğüne davet edilir. Kasaba dışında oturan yakın akraba ve eş dost bir hafta önceden düğün günü tarihi söylenerek davet edilir.
- "Oğlan ve kız evinde kınacı günü yemekler pişirilerek her gelen davetli için sofralar kurulur. Yemekler yedirilir. Kınacı günü, öğle namazından sonra kız evine davul zurna eşliğinde gidilir. Kız evinde gençler yöresel oyunlarını oynarlar ve tekrar oğlan evine gelinir.
- "Akşam oğlan evinde gençler bir araya gelerek eğlenceler düzenlerler. Kız evinde ise; bayanlar toplanarak kına gecesi düzenleyerek müzik eşliğinde oynarlar ve gecenin ilerleyen saatlerinde gelin ve damat'ın ellerine kına yakarlar.
- EVLİLİK
- Özdemirci''de genellikle görücü usulü hâkim olmakla birlikte, geçlerin bir birbirlerini tanımaları ve ailelerinde olumlu yaklaşımları sonucunda bu tarz evlilikler de yapılmaktadır.
- Gençlerin evliliğe ilk adım attıkları an. Bir genç beğendiği bir kızı annesine ve babasına söyle.
- Kız İsteme ve Söz Kesme
- Oğlunu evlendirecek kimse oğlunun beğendiği kızı istemek için kız tarafından ziyaret için müsaade alır. Oğlan tarafının ve kız tarafının hatırı sayılır bir kaç kişi ile kız babasına dünürcü gönderilir.Düşünürcü başı; "Allah'ın emri peygamber efendimizin kavli ile kızınız ............... oğlumuz ............ münasip gördük siz ne dersiniz?"
- Kız evi verme taraftarı değilse; "Kızımız daha küçük." vb. bir mazeretle olay kapatılır.
- Kız evi verme taraftarı ise; "Siz münasip gördükten sonra nasipse olur." veya "Bize biraz zaman verinde, bir düşünelim, kararımızı daha sonra bildiririz." vb.
- Cevap olumlu olur ise sıra söz kesmek için "Peşkir bağlamak" için gidilir ve kız ve ağlan tarafından peşkiri düğüm atarak bağlanır. Peşkir bağlanarak söz kesilir.
- Daha sonra nişan, nikah ve düğün tarihi; oğlan evinin kıza takacağı ziynet eşyalarının miktarı ile yapılacak işler görüşülüp karara bağlanır.
- Nişan ve Nikâh
- Nişan günü belli olduktan sonra eş dost'a haber verilerek bir araya gelinir, yenilir, içilir ve eğlenerek nişan takılır.
- Nişan töreninde oğlan evi kıza (gelinine) yüzükten başka bir miktarda ziynet eşyası takar
- Nikâha kadar kız ve oğlanın bir birini görmesi genelde hoş karşılanmaz.
- Damat ve gelin adayı ile birlikte; Urba ve eşyalar almak, nikâh işleri için fotoğraf çektirmek için İlçeye gidilir gelinir.
- Nikâhta iki taraftan çağrılan kişiler, şahitler ile gelin ve damat hazır bulunur. Belediyede resmi nikâhları kıyılır. Orada bulunanlara tatlı (lokum) ikram edilir.
- Resmi nikâhtan sonra damat tarafından alınan nikah sakızlarını gelin kız arkadaşlarına nikâh sakızlarını dağıtır.
Bu web sitesinin tüm hakları Recep KARABULUT'a aittir. Her Hakkı Saklıdır. © 2007-2022
Tasarım: Ali Şahin Karabulut
sahinali_77@hotmail.com
by blackhawk20
sahinali_77@hotmail.com
by blackhawk20
copyright 2010
